Practoraat Mediawijsheid
EEN LEERGEMEENSCHAP
ALS VLIEGWIEL VOOR
PROFESSIONALISERING
Hoe kan ik als docent mijn lespraktijk verbeteren? Hoe zorg ik ervoor dat ook mijn team vooruitgaat, of zelfs de hele school? Dit soort vragen stellen docenten zich in onze unieke leergemeenschap. Uniek, omdat wij schooloverstijgend werken: docenten van vier mbo-instellingen komen regelmatig samen om kennis op te doen, uit te wisselen en om onderzoek te doen.
Voordat de resultaten van de onderzoeken worden gedeeld op de website, doorloopt een docent een heel proces. De docent loopt tegen vragen aan in de eigen lespraktijk, of merkt vragen op bij collega’s, waarbij meer verdieping nodig is. Van hieruit start een experiment waarbij de docent kleinschalig en praktijkgericht onderzoek doet. Docenten doorlopen daarbij verschillende fases van een workflow. Deze workflow is ingericht volgens de design thinking-methode, waarbij ernaar gestreefd wordt om een oplossing of interventie te ontwerpen die vervolgens ook daadwerkelijk getest en geëvalueerd wordt.
Docent Max Grootjen vroeg zich bijvoorbeeld in de eerste fase van de workflow af hoe je als docent je aandacht kunt richten op de zes rollen die je hebt in een fysieke én online les. In fase 2 verzamelde hij informatie en zocht naar handvatten hoe je een activerende les kunt maken met elke rol van de docent in het achterhoofd. In de ontwerpfase (fase 3) van de workflow betrok Max zijn collega’s - zowel die van zijn eigen school als die van het practoraat - bij het verzamelen van de werkvormen. Hierdoor ontstond een mooie wisselwerking tussen docenten van verschillende opleidingen van vier scholen. Vervolgens is een concept verzameling van werkvormen ontstaan die hij in fase 4 uitgebreid testte en in fase 5 evalueerde om zo tot zijn eindresultaat te komen: de werkvormentool.
Het Practoraat Mediawijsheid bestaat uit:
Naast onze vaste deelnemers werken we ook samen met andere onderwijsorganisaties. Kijk bij het hoofdstuk Een groeiend netwerk voor de laatste ontwikkelingen daarin.
docenten
onderwijskundigen
practor
onderwijsinstellingen
Experimenten gaan over de meest uiteenlopende mediawijze onderwerpen. Docent Anne-Floor Brouwer heeft bijvoorbeeld instructies gemaakt over het toepassen van gamification in Onenote/ Microsoft Teams;
Docent Aniel Sommandas maakte een video over de educatieve tool EdPuzzle;
Docent Rik Oonk geeft in de lessenserie over video-cv’s zijn studenten tips mee bij het solliciteren, nadat hij heeft uitgezocht hoe ict studenten kan helpen op de arbeidsmarkt.
Het gezamenlijke karakter van onderzoek doen in een leergemeenschap heeft niet alleen directe invloed op de professionalisering van de onderzoekende docent maar ook op zijn of haar collega’s. Daarmee is het practoraat een vliegwiel voor professionalisering. Tijdens hun experimenten worden docenten begeleid door onderwijskundigen. Zij zien er ook op toe dat docenten zich bekwamen in verschillende competenties van het hele spectrum dat mediawijsheid omvat. Daarnaast zorgen onderwijskundigen ervoor dat opgedane kennis en producten zo veel mogelijk gedeeld worden in de eigen school en waar het kan ook in het beleid verankerd worden. Onderwijskundigen hebben bijvoorbeeld samen met docenten aan een competentieprofiel voor mediawijze docenten gewerkt. Het profiel bevat het basisniveau, maar beschrijft ook meer uitgebreide vaardigheden. Het competentieprofiel wordt op twee instellingen gebruikt om beleid te maken – bijvoorbeeld bij het opstellen van doelen voor een project over digitale duurzaamheid op het HMC of bij de verankering van competenties in gesprekscycli met personeel op het Mediacollege Amsterdam. De diversiteit aan competenties zie je ook terug in de kennissessies die zes keer per jaar plaatsvinden. Als leergemeenschap nodigen wij externe sprekers uit die ons de nodige actuele en verdiepende kennis bijbrengen. Sprekers gaven onder andere tips hoe je gedrag op social media bij jezelf en bij studenten kunt beïnvloeden, maar ook hoe je verschillende leersituaties kunt creëren in een online of blended les. Afgelopen schooljaar was nieuw dat er regelmatig een korte weekopening in vorm van een training plaatsvond. Interne of externe sprekers namen ons daarin mee in verschillende onderwerpen zoals artificial intelligence of moderne museumeducatie met apps. De korte sessies van 30 minuten zorgden voor input en inspiratie waar ook collega’s van buiten het practoraat regelmatig bij aansloten.